Elementor #1368
جهانی شدن طلای یزد
یزد به دلیل پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی، به‌ویژه در زمینه صنایع دستی و زیورآلات سنتی، در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از مراکز مهم تولید طلا و زیورآلات در ایران و جهان شناخته شده است. طلای یزد به دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله عیار بالا (معمولاً 20 عیار)، طرح‌های سنتی و منحصربه‌فرد، و کیفیت ساخت دست‌ساز، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای داخلی و بین‌المللی پیدا کرده است. در ادامه به بررسی جهانی شدن طلای یزد و نظرات افراد سرشناس در این زمینه می‌پردازیم.
جهانی شدن طلای یزد
یزد در سال 1396 (2017) به‌عنوان نخستین شهر تاریخی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ثبت جهانی نه‌تنها به بافت تاریخی شهر، بلکه به صنایع دستی و فرهنگی آن، از جمله زیورآلات سنتی، توجه جهانی را جلب کرد. در سال 1404 (2025)، یزد از سوی شورای جهانی صنایع دستی به‌عنوان «شهر جهانی زیورآلات سنتی» معرفی شد. این عنوان به دلیل اصالت، قدمت، تنوع، نوآوری و خلاقیت در ساخت زیورآلات سنتی، به‌ویژه طلا و نقره، به یزد اعطا شد.
جهانی شدن طلای یزد و نظرات افراد سرشناس
ویژگی‌های طلای یزد که به جهانی شدن آن کمک کرده است عبارت‌اند از:
عیار بالا: طلای یزدی معمولاً با عیار 20 تولید می‌شود که در مقایسه با طلای 18 عیار رایج در سایر نقاط ایران، شفافیت، رنگ ملایم‌تر و مقاومت بیشتری دارد.
ساخت دست‌ساز: برخلاف طلای صنعتی، طلای یزدی عمدتاً به‌صورت دستی ساخته می‌شود که امکان تغییر و تنوع در طراحی را فراهم می‌کند.
طرح‌های منحصربه‌فرد: طرح‌هایی مانند زنجیرهای چینابی، هل و گل، و پوست ماری مختص یزد هستند و در دیگر نقاط ایران کمتر دیده می‌شوند.
استحکام و کیفیت: طلای یزدی در برابر خراشیدگی، تغییر رنگ و زنگ‌زدگی مقاومت بیشتری دارد.
این ویژگی‌ها، همراه با شهرت تاریخی یزد در زمینه صنایع دستی، باعث شده است که طلای یزدی به‌عنوان یک برند معتبر در بازارهای جهانی مطرح شود. همچنین، فعالیت مجموعه‌هایی مانند گالری طلا ملک ثابت که بیش از 50 سال در این صنعت فعال است، به معرفی طلای یزدی در بازارهای آنلاین و بین‌المللی کمک کرده است.
نظرات افراد سرشناس
محمد خیراللهی، قدیمی‌ترین طلاساز یزد:
خیراللهی درباره علاقه یزدی‌ها به طلای 20 عیار توضیح داده است: «آداب و رسوم یزدی‌ها سبب می‌شود که به طلای با عیار 20 علاقه خاصی داشته باشند.» او همچنین تفاوت طلای دست‌ساز و صنعتی را برجسته کرده و معتقد است که طلای دست‌ساز یزدی به دلیل امکان تغییر و کیفیت بالای ساخت، ارزش بیشتری دارد.
رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر یزد (نوری‌زاده):
نوری‌زاده اظهار کرده است: «طلاسازهای سنتی یزد از طلای با عیار 20 استفاده می‌کنند و عیارسنجی آن‌ها با دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌شود.» او به اهمیت حفظ اصالت طلای یزدی و نقش آن در برندسازی این شهر اشاره کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد:
مدیرکل میراث فرهنگی یزد در سال 1397 اعلام کرد که روش‌های سنتی زرگری یزدی به‌عنوان آثار ناملموس در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. او همچنین در سال 1404 از عنوان «شهر جهانی زیورآلات سنتی» برای یزد خبر داد و تأکید کرد که اصالت و نوآوری در ساخت زیورآلات یزد، این شهر را در سطح جهانی متمایز کرده است.
فاطمی (کارشناس صنایع دستی):
فاطمی در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما اظهار داشت: «در کنار طلا، هنر دستی مس و نقره نیز در یزد به ثبت رسیده و تلاش‌ها برای ثبت جهانی پرونده طلای سنتی یزد ادامه دارد.» او معتقد است که حمایت از تولیدات زیورآلات سنتی یزد می‌تواند به ماندگاری این صنعت در سطح جهانی کمک کند.
چالش‌ها و چشم‌انداز
با وجود موفقیت‌های طلای یزدی در کسب شهرت جهانی، چالش‌هایی نیز وجود دارد:
عدم آگاهی گردشگران خارجی: به گفته کارشناسان، گردشگران خارجی اطلاعات کافی درباره ویژگی‌های طلای یزدی ندارند و آن را صرفاً به‌عنوان یک کالای سنتی می‌بینند.
رکود بازار داخلی: رکود در بازار طلای سنتی باعث شده برخی زرگرهای یزدی به بازارهای خارجی، مانند ترکیه، مهاجرت کنند.
نیاز به بازاریابی جهانی: برای حفظ جایگاه طلای یزدی در بازارهای جهانی، نیاز به تبلیغات گسترده‌تر و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی احساس می‌شود.
با این حال، ایرانیان مقیم اروپا و آمریکا علاقه زیادی به طلای
شدن طلای یزد: حکایت هنر و اصالت
در کوچه‌پس‌کوچه‌های یزد، شهری که بوی خاک کویری و عطر تاریخش در هم آمیخته، صدای چکش زرگرها از کارگاه‌های کوچک به گوش می‌رسید. اینجا، زرگری نه فقط یک شغل، بلکه یک میراث بود که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شد. استاد احمد، زرگری با موهای سپید و دستانی لرزان اما ماهر، هر روز صبح با عشق به کارگاهش می‌رفت. او از پدربزرگش، استاد حسین، هنر ساخت زنجیر چینابی را آموخته بود؛ زنجیری که به‌خاطر استحکام و زیبایی‌اش، شهرتی جهانی داشت.
سال‌ها پیش، وقتی احمد هنوز جوانی پرشور بود، یزد به‌عنوان مرکز طلاسازی ایران شناخته می‌شد، اما کمتر کسی در جهان از هنر دست‌ساز یزدی‌ها خبر داشت. احمد همیشه آرزو داشت که طلای یزدی، با عیار ۲۰ و طرح‌های منحصربه‌فردش، در جهان شناخته شود. او می‌گفت: «طلای ما فقط یک فلز نیست، قصه‌ی فرهنگ و تاریخ ماست.»
یک روز، خبری در شهر پیچید. قرار بود هیئتی از شورای جهانی صنایع‌دستی به یزد بیاید تا هنر زیورآلات سنتی را بررسی کند. احمد و دیگر زرگرها دست‌به‌کار شدند. او شبانه‌روز با شاگردانش کار کرد تا مجموعه‌ای از زیباترین زیورآلات را آماده کند: زنجیرهای چینابی، النگوهای هل و گل، و گردنبندهای پوست ماری. هر قطعه، داستانی از فرهنگ یزد را در خود داشت.
یزد، شهر جهانی زیورآلات سنتی شد
روز موعود فرا رسید. هیئت در بازار زرگرهای یزد قدم می‌زد و با دقت به آثار نگاه می‌کرد. احمد با افتخار زنجیری را که با دستان خودش بافته بود، نشان داد. یکی از اعضای هیئت، زنی از ایتالیا، با تعجب پرسید: «این زنجیر چطور این‌قدر محکم و در عین حال ظریف است؟» احمد لبخندی زد و گفت: «این راز هنر یزدی‌هاست. ما با عشق کار می‌کنیم و هر حلقه، بخشی از قلب ماست.»
هیئت تحت تأثیر قرار گرفت. چند ماه بعد، در بهار ۱۴۰۴، خبری در شهر پخش شد: یزد به‌عنوان «شهر جهانی زیورآلات سنتی» از سوی شورای جهانی صنایع‌دستی معرفی شده بود. احمد، با چشمانی پر از اشک شوق، به کارگاهش نگاه کرد. او می‌دانست که این عنوان، فقط یک افتخار نبود، بلکه دریچه‌ای بود برای نشان دادن هنر یزد به جهان. حالا توریست‌ها از سراسر دنیا به یزد می‌آمدند تا زنجیرهای چینابی و النگوهای دست‌ساز را بخرند و داستان این شهر را با خود به خانه ببرند.
جهانی شدن طلای یزد، نه فقط اقتصاد شهر را رونق داد، بلکه به احمد و دیگر زرگرها یادآوری کرد که هنر واقعی، مرز نمی‌شناسد. طلای یزد، با عیار بالای ۲۰ و طرح‌های اصیلش، حالا در ویترین‌های دنیا می‌درخشید و قصه‌ی مردمانی سخت‌کوش را روایت می‌کرد.
و سرانجام پس از ارزیابی شورای جهانی صنایع دستی و بررسی کارگاه ها، بازارها و هنر ناب زرگری یزد شهر دستانی که طلا را شاعرانه شکل می‌دهند شهر سکوت کوچه‌ها و جلای زیور خیال‌های زرين و واقعيت های درخشان و شهر رویا های واقعی به عنوان شهر جهانی ثبت شد یزد شهر قنات و قنوت و قناعت هست
یزد شهر قدیمی، تاریخی و بزرگ هست پیوند نسل‌ها در حوزه زیور آلات که باعث ذوق و شوق و افتخار قلب کویر یزد و سرمایه انسانی و همدلی هست بین تمام مردم و شهر بوده
يزدی ها تفکر ساخت ایرانی زیبا و پیشرفته را در سر داشته
اندیشه مردم یزد در اقتصاد و صنعت و فرهنگ ایران زمین زبان زد هست
یزد شهر تاریخی، فرهنگی معماری و مردمانی که با هم زیستی مسالمت‌آمیز با مذاهب مختلف در یک مکان وجود دارد
یزد شهر سبک معماری کویری هست
یزدی نشان داده‌اند و این می‌تواند فرصتی برای گسترش بازارهای صادراتی باشد.
